کاربرد مفهوم «زمان روایی» در داستان «تپه‌هایی شبیه فیل‌های سفید» رویداد آنلاین

بررسی مفهوم زمان در روایت، هم یکی از مهمترین جنبه‌های روایت است و هم یکی از جذاب‌ترین بخش‌های آن. زمان به طرز ویژه‌ای در بنیاد روایت‌ها وجود دارد، اما علاوه بر این، در برخی از داستان‌ها، زمان، کارکرد و فوایدی نیز دارد.

یکی از نظریه‌پردازان شناخته شده در روایت‌شناسی، ژرار ژنت می‌باشد که الگوی زمانی او در روایت، بسیار مشهور است. او بر اساس تقسیم‌بندی زمان به مؤلفه‌های «ترتیب»، «دیرش» و «بسامد»، الگوی جالب توجهی در تحلیل روایت‌شناسانۀ داستان‌ها ارائه می‌دهد که فهم داستان از نظر زمان را بسیار روش‌مند می‌کند. ژنت در بررسی‌های خود از مفهوم زمان نشان می‌دهد که می‌بایست میان «زمان داستان» و «زمان روایی» تمایز گذاشت، چرا که زمان روایی، برخلاف زمان داستانی، مفهومی خطی نیست (مطابق تقویم طبیعی زمان: صبح، ظهر و شب)، بلکه بیشتر مفهومی حجمی است.

در این کارگاه یک ساعته، ضمن بررسی مفهوم زمان طبق دیدگاه ژنت، به‌ویژه به مفهوم «زمان روایی» می‌پردازیم و نشان خواهیم داد چگونه این مفهوم، ساختار این داستان کوتاه از همینگوی را توضیح می‌دهد و به کاربردهای آن نیز خواهیم پرداخت.

بخش اول: ارائۀ خلاصۀ داستان کوتاه «تپه‌هایی شبیه فیل‌های سفید»، نوشتۀ «ارنست همینگوی»

بخش دوم: ارائۀ ساختار کلی پیرنگ در داستان کوتاه «تپه‌هایی شبیه فیل‌های سفید»، نوشتۀ «ارنست همینگوی»

بخش سوم: طرح مسئله

بخش چهارم: الگوی زمانی ژرار ژنت (ترتیب، دیرش و بسامد)

بخش پنجم: بررسی مفهوم «زمان روایی» در الگوی زمانی ژرار ژنت

بخش ششم: تحلیل داستان «تپه‌هایی شبیه فیل‌های سفید» از منظر «زمان روایی»

بخش هفتم: کاربردهای مفهوم زمان روایی در داستان «تپه‌هایی شبیه فیل‌های سفید»

بخش هشتم: جمع‌بندی نهایی و پاسخ به مسئله

بخش نهم: ارائۀ یک نکتۀ طلایی برای داستان‌نویسی از مفهوم «زمان روایی» بر اساس داستان «تپه‌هایی شبیه فیل‌های سفید»

این کارگاه مجازی، با طرح یک مسئله آغاز می‌شود. چنین شروعی ذهن مخاطب را با مسئله‌ای مشخص که اطلاعات زمینه‌ای نیز دربارۀ آن دارد آماده می‌کند.

این کارگاه،مبتنی بر متن است. برای شرکت در این کارگاه ضروری است تا یک بار داستان را مطالعه نمایید. همۀ مطالب ارائه شده در این کارگاه با استناد به متن داستان صورت می‌گیرد.

در این کارگاه، از اصطلاحات تخصصی و پیچیده استفاده نمی‌شود و نهایتاً مخاطب با یک مفهوم روایت‌شناسانه به صورت نمایشی آشنا می‌شود و کاربرد آن را نیز در یک متن (در اینجا، داستان همینگوی) درک خواهد کرد.

به خاطر رویکرد تعاملی در این کارگاه، مخاطب احساس نخواهد کرد که در یک جلسۀ سخنرانی شرکت کرده است و مطالب با مشارکت و تعامل جمعی ارائه می‌شوند.

جایگاه مخاطب در این کارگاه، نه شنوندۀ صرف است و نه یادگیرندۀ صرف. مخاطب نیز مانند مدرس، تجربیاتی دارد که در شکل‌گیری فرایند یادگیری در این کارگاه، سهم ویژه دارد.

روش تدریس در این کارگاه در جهت یادگیری لذت‌بخش مخاطبان انتخاب شده است. با استفاده از اشکال و نمودارها، پرسش‌های برانگیزاننده و راهنما و همچنین مثال‌های متعددی که از صحنه‌های فیلم آورده می‌شود، مخاطب به سادگی مفاهیم پیچیده و انتزاعی روایت‌شناسی را درک خواهد کرد.

این کارگاه، در وهلۀ اول، برای داستان‌نویسان مناسب است، به‌خصوص نویسندگان باتجربه که تجربۀ نگارش داستان و رمان را نیز دارند و علاقه‌مند هستند عنصر زمان را در داستان خود به صورت دلالتمند به کار برند؛ به این معنا که زمان در داستان، فایده‌ای داشته باشد و یا معنایی را القا کند.
علاوه بر نویسندگان، به خاطر کاربرد الگوی زبانی ژرار ژنت در یک داستان، دانشجویان ارشد زبان و ادبیات فارسی نیز می‌توانند در این کارگاه شرکت کنند.